In elke tuin staat wel een hortensia (Latijnse naam: Hydrangea). Menig tuinliefhebber vraagt zich af hoe hij / zij de roze bloemen van hortensia blauw kan kleuren. Dit artikel beschrijft de sleutelfactoren voor blauwverkleuring. En geeft practische tips om uw roze hortensia blauw te krijgen. Omgekeerde kleurovergang kan natuurlijk ook.
Drie basiseisen voor blauwe hortensia's
Om de bloemen van een hortensia (latijns: Hydrangea) blauw te kleuren moet u met 3 voorwaarden rekening houden:
Voorwaarde 1: Soorten- & Rassenkeuze
Niet alle soorten van hortensia kunnen blauwe bloemen krijgen.
- Alléén cultivars van de soort Hydrangea macrophylla en sommige rassen van Hydrangea serrata kunt u blauw maken.
- Hortensia’s met witte of crèmekleurige bloemen, zoals de bekende Annabelle (Hydrangea arborescens>) en eikenbladhydrangea (Hydrangea quercifolia), zullen nooit blauw (of roze) kunnen worden. Ze kunnen hooguit een roze tint krijgen door herfstverkleuring.
Blauwe hortensia´s die je aan de plant laat indrogen krijgen in de herfst vaak een rode kleur. Dit wordt veroorzaakt door de koudere nachten.
Afbeelding: Cultivars die behoren tot Hydrangea arborescens, Hydrangea paniculata, Hydrangea aspera en Hydrangea quercifolia kun je niet blauw of roze kleuren.
Voorwaarde 2: Zure grond (dus géén kalk)
Wel doen:
- Rhododendron grond
Plant uw hortensia in zure grond (pH waarde 4,5 tot 5,5). Gebruik bijvoorbeeld Rhododendron-grond (met veen en turf). Hoe zuurder de grond, hoe blauwer een hortensia kan worden. - Verzurende materialen
Na aanplant kunt u de zuurgraad van de grond geleidelijk verlagen door verzurende materialen bij uw hortensia te strooien. Bijvoorbeeld veen, turf, citrusschillen en rabarberblad. - Spaarzaam bemesten
Bemest uw hortensia spaarzaam, en alleen in de maanden april, mei en juni. Door de plant vanaf juli niet meer te bemesten, zal de ‘hongerige’ hortensia in september makkelijker de aluin opnemen.
Niet doen:
- Kalk strooien
Geef een blauwe hortensia geen kalk, want dan kleurt hij roze. Kalk verhoogt de pH en bindt aluminium en ijzer, waardoor aluminium en ijzer niet meer voor de plant opneembaar zijn. - Combineren met kalkminnende planten
Kalkminnende planten hebben profijt van een jaarlijkse dosis kalk. Combineer een hortensia daarom niet met planten die u jaarlijks kalk geeft.
Tot kalkminnende planten behoren o.a.: Aucuba, Clematis, Ceanothus, Dianthus (anjer), Geranium, Hedera, Helleborus, Lavandula (lavendel), Papaver (klaproos), Rosmarinus, Syringa (sering), Viburnum, Wisteria (Blauwe Regen). - Leidingwater
Leidingwater bevat meer kalk dan regenwater. Gebruik daarom bij voorkeur regenwater. - Beton
Beton geeft kalk af. Een blauwe hortensia kunt u daarom beter niet naast een betonnen fundering of in een betonnen kuip planten.
Voorwaarde 3: Aluminium-zout (Aluin)
- 1x in mei-juni
- 1x in september / begin oktober.
Hoeveel aluin doseren?
Bij volwassen planten (7 jaar en ouder) minstens 500 gram kali-aluin per keer; bij jonge planten voldoet 150 gram.
Als u te weinig aluin doseert worden de bloemen minder blauw of blijven roze. Als u te veel geeft kunnen de bloemen verbranden.
Herhaal de aluingift elk jaar. Als de hortensia eenmaal z’n juiste blauwkleuring bereikt heeft, kunt u de aluingift halveren of zelfs achterwege laten.
Hoe aluin doseren?
U kunt op twee manieren aluin geven aan uw hortensia:
- Aluin strooien
Strooi de aluin rondom de plant op de grond. De beste plek is dáár waar de jonge wortels zitten: in een cirkel rondom de plant, even ver van de plantbasis als de scheuten van de plant reiken.
Voor een snellere werking kunt u de korrels aluin wat inharken en 2x aangieten met water. De regen doet de rest. - Aluin aangieten
Los de aluin op in warm water en giet het bij de plant (niet op de bladeren).
Tip: Laat aluin niet op de bladeren liggen, want dat kan leiden tot bladverbranding.
Hoe snel wordt een roze hortensia blauw?
Bestaan er verschillende soorten aluin?
Aluin bestaat uit aluminiumsulfaat, een zout, en is in verschillende varianten verkrijgbaar:
- AluminiumSulfaat [Al2(SO4)3]
- Aluminium-KaliumSulfaat-dodecahydraat [AlK(SO4)2·12H2O]
Aluminium-sulfaat lost minder makkelijk op in water dan aluminium-kaliumsulfaat-dodecahydraat. Daarom komt bij laatstgenoemde variant het aluminium sneller beschikbaar voor de plant; eerstgenoemde variant heeft als voordeel een langere werkingsduur.
Afbeelding: Blauwkleuring of rozekleuring van Hydrangea macrophylla Ayesha. Links de roze variant, rechts de blauw gekleurde variant, een jaar later.
Seizoenseffecten
Blauwe hortensia bloemen die aan de plant blijven, kleuren in het najaar vaak rozerood onder invloed van koude (nacht)temperaturen. De volgende zomer zal de plant weer blauwe bloemen geven.
Tip: Hortensia bloemen kunt u in thuis prima verwerken in een bloemstuk. Ze zijn ook geschikt als droogbloem.
Fabeltje
Dat hortensia’s blauw kleuren door roestige spijkers bij de plant te strooien is een fabeltje. In theorie zouden roestige spijkers kunnen helpen, maar alleen als de plant in zure grond staat én de plant nog geen ijzer beschikbaar heeft. In de praktijk is ijzergebrek meestal niet de beperkende factor om hortensia’s blauw te kleuren.
