140505.Paviljoen.JapanseTuin (2)

De Japanse Tuin, Rustieke Oase in Park Clingendael

Japanse Tuin Clingendael (日本庭園) ligt op Landgoed Clingendael, tussen Den Haag en Wassenaar. De tuin dateert uit ca. 1910. Het is één van de grootste (6.800 m2), oudste en best bewaard gebleven Japanse tuinen van Nederland. In 8 weken tijd trekt de tuin jaarlijks zo’n 10.000 bezoekers. Ook internationaal is de tuin uniek en beroemd.

Snelmenu

Bij het paviljoen komen de waterstroompjes die door de tuin lopen bijeen tot een soort vijver. Het Japanse karakter van de Japanse Tuin blijkt vooral uit de Japanse Esdoorns, Boeddha beelden, het mostapijt, bamboe, tuinornamenten en waterpartijen. Bovenal is het een plek die een bijzonder serene sfeer uit straalt. De Japanse tuin is rijk aan natuur, cultuur en historie. Geschikt voor zowel jong als oud. Tegelijk met de Japanse Tuin kunt u ook het omringende Park Clingendael bezoeken. Let wel op de beperkte openingstijden van de Japanse Tuin!

Video Japanse Tuin

Voorjaarsopening Japanse Tuin

In de lente is de Japanse Tuin op z’n mooist. Grote Azalea struiken staan volop in bloei in de Japanse Tuin en Park Clingendael. De bloemen tonen bonte kleurschakeringen (tinten wit, roze, rood, oranje en geel) tussen frisgroen blad. Sommige Azalea’s, zoals de zuurstokroze Rhododendron ‘Hinode-giri’, zijn meer dan 100 jaar oud. Oude Japanse Esdoorns (Acer) en varens completeren het lentegevoel.
Net buiten de Japanse tuin geven lange hagen Azaleas met uitbundige bloesems een overweldigende aanblik. Sommige struiken verspreiden een hemelse geur.

Najaarsopening Japanse Tuin

In het najaar weerspiegelen Japanse Esdoorns (Acer palmatum) hun herfstkleur in het water. Dat geeft de tuin een warme gloed. Hoge roodbladige esdoorns (Acer palmatum ‘Atropurpureum’) geven met hun open takkenstructuur extra diepte in de tuin. Samen met het groene tapijt van mos op de grond, bloeiende herfstanemonen, bamboe en aparte coniferen ervaart u ook dan een serene sfeer en rust.

Symboliek in de Japanse Tuin

Een Japanse tuin staat vol verwijzingen naar de Japanse levensfilosofie en het Boeddhisme. De oorspronkelijke godsdienst, ideologie en levensfilosofie van Japan is het Shinto. Deze natuurreligie, die ervan uit gaat dat alles een ‘ziel’ heeft, is diep geworteld in de Japanse samenleving. Ook in de Japanse tuinkunst.

Het ontwerp van de tuin, de tuinornamenten en ook het kleurgebruik hebben allemaal een symbolische betekenis. In de Japanse tuin zijn talrijke, typisch Japanse tuinornamenten te ontdekken. Bijvoorbeeld Boeddha beelden, stenen lantaarns, watervaten en stapstenen.

Toegangspoort ('torii poort')

Een typisch Japanse toegangspoort bestaat uit 2 palen met daarop 2 dwarsbalken. In Clingendael is er ook een rieten dak boven geplaatst.

Typisch Hollands is de bomenrij voorbij de toegangspoort. Zowel de boomsoort (eiken) als de vorm (kaarsrecht) zijn niet-Japans. De bomen zijn wel essentieel: ze zorgen ervoor dat de moslaag voldoende schaduw krijgt.

Meanderende paadjes

De slingerende paden en de waterstroompjes verwijzen naar ieders levenspad. Na elke bocht krijgt een bezoeker een andere blik op de tuin, net zoals iemands kijk op z’n eigen leven elk moment kan veranderen.

Eiland

In de vijver ligt een eiland. Wie goed kijkt, herkent daarin de vorm van een schildpad. Rotsblokken op de hoekpunten stellen de poten voor. De karakteristieke kop van de schildpad, met puntige neus, is onmiskenbaar te herkennen aan de vorm van een groot rotsblok die tussen beide voorpoten in het water steekt. (Loop hiervoor een stukje naar het theehuis, dan krijg je de kop vanaf de zijkant goed in beeld.) De lange staart, aan zijde van het theehuis, bestaat uit een rij stapstenen in het water.

Heilige Dieren

In het Verre Oosten staan veel dieren symbool voor een lang (en gelukkig) leven. Bijvoorbeeld het hert, de kraanvogel of schildpad. Wie goed kijkt, ziet ze overal terug.

Lantaarns ('ishidôrô')

Een deel van de lantaarns in Japanse Tuin Clingendael stamt nog uit de periode van aanleg. Natuurstenen lantaarns behoren tot de meest bekende ornamenten in een Japanse tuin. Ze zijn er in verschillende typen. Aan de voet van sommige lantaarns is een afbeelding van Boeddha of hert te zien. De lantaarn met waaiervorm heeft aan de voet een afbeelding van een vis. Mogelijk een karper: dat staat symbool voor moed en doorzettingsvermogen. Of een tai-vis: dat staat symbool voor voorspoed, en verdrijft ziekte en kwade geesten.

Watervat ('tsukubai')

Een watervat komt voor bij Japanse Boeddhistische tempels en bij theehuizen. Het water wordt aangevuld via een bamboe pijp (‘kakei’). Het stenen waterbassin in de Japanse Tuin, naast het theehuis, werd gebruikt door gasten die deelnemen aan een theeceremonie. Met een bamboelepel schepte men het water, om mond, handen en voeten te reinigen. Eén watervat in de Japanse Tuin heeft de vorm van een lotusbloem; het andere heeft afbeeldingen van Boeddha. De lotusbloem staat voor zuiverheid, mysterie, waarheid en (weder)geboorte, zowel van lichaam als geest. Watervat, lantaarn en stenen komen vaak als drie-eenheid voor.

Stapstenen ('tobi-ishi')

Stapstenen zijn vlakke, licht onregelmatige stenen in het wandelpad. Ze liggen iets boven de grond, of vlak boven het wateroppervlak. Wanneer je erover loopt wordt je gedwongen om elke stap bedachtzaam te nemen. Deze fysieke stappen staan symbool voor de bewuste keuzes die je tijdens je leven maakt.

Monnik Jizo

In een tempeltje staat een beeld van de Boeddhistische monnik ‘Jizô’, de populairste volksgod in Japan. Hij is de beschermer van de zielen van (overleden) kinderen, zwangere vrouwen en reizigers. De kleine torens van wenssteentjes rond het beeld worden neergelegd door ouders van overleden kinderen. Elke steen staat symbool voor het gebed van een achtergebleven vader, moeder, broertje en zusje.

Kleur Rood

Bepaalde kleuren hebben ook een symbolische waarde. De helderrode kleur van beide houten bruggetjes symboliseert vreugde en verdrijft kwade geesten. Op de hoekpunten van de bruggen zijn knoppen van lotusbloemen aangebracht.

De Wisteria (W. sinensis) die over het water uitsteekt dateert nog uit eind 19e eeuw. Houten stokken ondersteunen de takken boven het water.

Tapijt van mos

Een schitterende, maar ook kwetsbare moslaag bedekt de hele Japanse Tuin. Juist dit tere, smaragdgroene mostapijt maakt dat de Japanse Tuin maar enkele weken per jaar te bezichtigen is. Door de vrij zure en schaduwrijke bodem gedijt het mos er goed. De bodembedekking telt wel 40 tot 50 soorten mos. Bijvoorbeeld Gaaf Buidelmos (Calypogeia muelleriana) en Fijn Laddermos (Eurhynchium praelongum). Het mos wordt zorgvuldig onderhouden. Elke ochtend wordt het mos een uur met water besproeid. Ongewenste plantjes in het mos worden steevast met de hand verwijderd. Als een boom verwijderd moet worden, wordt het mos tijdelijk weggehaald en na afloop teruggelegd.

Andere vaste planten die u tegenkomt zijn o.a.: Convallaria majalis, Hosta ‘Undulata Erromena’, Hosta lancifolia, Polygonatum multiflorum, Primula japonica en varens.

Paviljoen aan het water

Het paviljoen met rieten dak en het vermiljoenrode bruggetje achterin de tuin zijn bij binnenkomst al te zien. Bij het paviljoen komen de waterstroompjes die door de tuin lopen bijeen tot een soort vijver. Vanaf het paviljoen annex theehuis overziet u de hele tuin. Het is een uitstekende plek om even te zitten en te genieten van alle elementen in de tuin.

Historie

Foto: Marguerite Mary barones Van Brienen, alias Freule Daisy (1871-1939)

Japan was eeuwenlang een geïsoleerd eilandenrijk. Pas vanaf 1860 ontwikkelde Japan, een enorm land, zich tot een centrale eenheidsstaat en opende haar grenzen. Begin 20e eeuw was Marguerite Mary barones Van Brienen alias Freule Daisy (1871 – 1939) één van de weinige Europeanen die één of enkele reizen naar Japan maakte.

Freule Daisy raakte zo geïnspireerd door de Japanse tuinkunst, dat ze eind 19e eeuw in het Sterrenbos een Japanse tuin aanlegde. Bij het ontwerpen werd ze geholpen door tuinarchitect T.J. Dinn en Japanse diplomaten die in Den Haag woonden. De lantaarns, een watervat, beeldjes, bruggetjes en mogelijk ook het paviljoen liet ze uit Japan overkomen. Deze authentieke elementen zijn nog steeds in de Japanse Tuin te zien, evenals de grillig gevormde vijver, het meanderende beekje en de slingerende paadjes met stapstenen. De Japanse Tuin is de enige Japanse tuin van begin 20e eeuw in Nederland en daarom van grote historische waarde.

Ook onderhield Freule Daisy veel buitenlandse contacten en verhuurde landhuis Clingendael regelmatig aan diplomaten. Daardoor kreeg Clingendael internationale bekendheid en faam. Haar contacten waren de opmaat naar de oprichting van Instituut Clingendael, in 1983.

Groeiende belangstelling voor Japanse tuinen

Sinds 2000 maakt de belangstelling voor Japanse tuinen in Nederland een sterke groei door. Nederlanders doen tijdens hun vakantie vaker inspiratie op in Azië en daarnaast is het aanbod aan planten met een Oosterse sfeer enorm toegenomen. Dit stelt ons in staat om thuis een Japanse sfeertuin te creëren die rust geeft in het drukke bestaan.

Reacties

Jane
Jane
Lees verder
'Plek van serene rust en bezinning'
Jack
Jack
Lees verder
'Heel inspirerend'
Fanny
Fanny
Lees verder
'Pronkstuk van Clingendael'
Joe
Joe
Lees verder
'Heerlijk geurende Rhododendrons'
Jannie
Jannie
Lees verder
'Mooi natuurlijk erfgoed'
Sarah
Sarah
Lees verder
'Wonderlijk gecomponeerde natuur'
Jan
Jan
Lees verder
'Fijn voor jong en oud'
Vorige
Volgende

Openingstijden Japanse Tuin

De Japanse tuin is slechts voor 2 korte perioden opengesteld: in het voorjaar (tijdens de bloei van de Azalea’s) en in het najaar (tijdens de herfstverkleuringen van de Japanse Esdoorns). U kunt het beste ’s ochtends vroeg gaan, om de drukte voor te zijn. Met name in het voorjaar is de Japanse Tuin een fleurig juweeltje in de Haagse regio. Veel mensen uit Den Haag die de Japanse Tuin eenmaal ontdekt hebben, komen er elk jaar opnieuw.

Voorjaarsopening

6 weken geopend in mei en eerste twee weken van juni*. Ook op Koninginnedag en Hemelvaartsdag open. Dagelijks van 09:00 – 20:00 uur.

Najaarsopening

2 weken geopend in oktober*.
Dagelijks van 10.00 – 16.00 uur.

* Lees de actuele informatie op de website van Gemeente Den Haag.
Bij vragen kunt u contact opnemen met het Gemeentelijk ContactCentrum: tel. 070-3533000 (op werkdagen van 08:00 tot 20:00 uur).
Combineer het bezoek aan de Japanse Tuin met een bezoek aan het ernaast gelegen Park Clingendael (jaarrond elke dag geopend).

Toegangsprijs

Gratis

Bijzonderheden

  • Ook toegankelijk voor minder validen (via de Wassenaarseweg). Rolstoelgebruikers hebben een eigen ingang, in het Sterrenbos.
  • Niet toegestaan: elektrisch aangedreven hulpmiddelen, buggy’s, honden, muziek, joggen, fietsen.
  • Bij slecht weer en/of te groot aantal bezoekers kan de tuin tijdelijk gesloten zijn.

Adres en Bereikbaarheid

De Japanse Tuin Clingendael maakt onderdeel uit van Landgoed Clingendael.
De hoofdingang ligt aan de Wassenaarseweg.

Per auto kunt u het landgoed bereiken via de Van Alkemadelaan en de Wassenaarseweg. U mag onder geen enkele voorwaarde op het landgoed parkeren.

Per bus kunt u met buslijnen 18 en 23 het landgoed bereiken.

Tips voor uw Bezoek

  • Neem uw camera mee om foto’s te maken!
  • Als u de drukte voor wilt zijn, kunt u de Japanse Tuin het beste ’s ochtends vroeg bezoeken.
  • Bij binnenkomst is achterin de tuin al het paviljoen met rieten dak en het vermiljoenrode bruggetje te zien. Vanaf het paviljoen annex theehuis overziet u de hele tuin. Het is ook een uitstekende plek om even te zitten en te genieten van alle elementen in de tuin.
  • Bezoek na de Japanse Tuin ook Park Clingendael dat pal naast de Japanse Tuin ligt. Het stadspark is het hele jaar door elke dag open. Daarnaast leent het zich voor een boswandeling, picknick of middagje relaxen op het gazon. Als u vanuit de Japanse Tuin het park binnen wandelt en rechtsaf gaat, komt u na 100 meter bij een theeschenkerij.
  • Bij de hoofdingang aan de Wassenaarseweg staat vaak een ijskraam met Italiaans ijs.

Tips voor een Daguitje

Bezoek in de buurt ook:
Het Perenlaantje (bloesem eind april / begin mei; tot september peren aan de bomen)
De Keukenhof (tot half mei)
Westbroekpark / Rosarium (in juli op zijn mooist; 20.000 rozenstruiken)
Madurodam (bekijk Nederland in 1-2 uur)
strand van Scheveningen (zon gaat onder in zee)
stad Delft (toeristisch centrum)

Trouwreportage

De serene rust maakt Landgoed Clingendael uitermate geschikt als locatie om trouwfoto’s te maken. Een trouwreportage in de Japanse Tuin kan ook, maar alleen tijdens de gangbare openingstijden voor het publiek. Hiervoor moet u dan vooraf wel schriftelijk toestemming aanvragen bij Gemeente Den Haag*.
* Dienst Stadsbeheer, Stadsdeel Haagse Hout, Postbus 12651, 2500 DP Den Haag

Aanbevolen artikelen

Japanse Tuin Bezocht? Schrijf een reactie!

Vond u dit artikel waardevol? Heeft u de Japanse Tuin bezocht? Laat ons weten wat uw ervaringen zijn.

Share:

Facebook
Twitter
Pinterest
LinkedIn

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Blog: Grassprietjes

Gerelateerde Berichten

× Hoe kan ik je helpen?