Er is niets dat de zintuigen meer stimuleert dan de natuur.

Natuureducatie: Moeder Natuur als Leermeester

Positieve effecten van de natuur op kinderen

U bent waarschijnlijk vergeten dat u als kind uw eerste vlinder zag, met een hengel uw eerste vis ving, of een hut bouwde in het bos. En toch weet u gewoon dat dat een euforisch moment geweest moet zijn. U bent het zich waarschijnlijk niet zo bewust, maar zulke lyrische ervaringen zijn van essentieel belang geweest om te worden wie u nu bent. Kinderen van de huidige generatie krijgen steeds minder kansen om zelf, eigenhandig, ook zulke ervaringen op te doen. Onze leefomgeving en leefwijze wordt namelijk steeds meer gereguleerd en in rechte banen geleid.

Dit artikel belicht een topje van de positieve effecten van de natuur op kinderen. Als bijdrage om het tij op tijd te keren. We zouden onze kinderen en het ‘wel-zijn’ van onze maatschappij als geheel er een grote dienst mee kunnen bewijzen.

Albert Einstein zag de natuur als een grote leermeester.

De alom bekende theorie van “meervoudige intelligentie” onderscheidt acht typen van intelligentie. Het 8e type intelligentie heet “natuurlijk inzicht”. De natuur is een walhalla voor ontdekking en onderwijs. Het geeft direct inzicht in hoe natuurlijke principes werken, zoals levenscycli, samenwerking en evolutie.

In het klaslokaal leren kinderen vooral met hun hoofd. “Uit hun hoofd” noemen we dat. Op een speelplaats daarentegen leren kinderen op basis van hun ervaring, gebruikmakend van hun hoofd, handen & hart. Door de zintuigen te gebruiken wordt de leerervaring van een kind veel persoonlijker en duurzamer in z’n hoofd gegrift. Leren door te doen zit ook in de menselijke natuur.

De natuur is voor kinderen een bron van creativiteit.

De natuur vormt een plek waar je je fantasie de vrije loop kunt laten. Het doet een beroep op al je zintuigen. Dit zorgt ervoor dat de natuur de rijkste bron is voor creativiteit, inventiviteit, verbeeldingsvermogen en positief denken. Het voedt ons creatief instinct.

In de natuur hebben kinderen totale vrijheid om een eigen interpretatie te geven aan elementen in het landschap. Op een niveau dat niet door een computer te evenaren is. Schoonheid in de natuur biedt kinderen de gelegenheid hun persoonlijke voorkeuren en smaak te ontwikkelen, letterlijk en figuurlijk. Zonder dat een volwassene daarover een oordeel velt.

Hoewel natuurlijke verschijnselen prima wetenschappelijk te verklaren zijn, is het toch magie.

In de natuur maken we magische mysteries mee, gebeurtenissen die ons verstand te boven gaan. We zijn prima in staat om natuurverschijnselen te analyseren en te beschrijven, zoals het openen van een bloemknop. Maar wat je voor je ogen ziet gebeuren is in essentie pure magie. Iets dat alle logica en verstand te boven gaat.

Door leven, dood en alles er tussenin worden we geconfronteerd met ethische en morele normen en waarden. Dimensies uit het leven die we niet zo eenduidig kunnen interpreteren en duiden, maar wel zo belangrijk zijn voor de ontwikkeling van onze identiteit, voor hoe we in het leven staan.

Dat mensen van natuur houden zit ons in de genen. In de natuur komen we in aanraking met de elementen waar elk levend schepsel van gemaakt is: aarde, water en lucht. Mensen hebben al duizenden jaren een aangeboren binding met de natuur. De behoefte om zich met ander leven verbonden te voelen (een verschijnsel genaamd “biofilie”) zit ons in de genen, ingebakken onder moleculair niveau.

In de 21e eeuw prijzen we ons gelukkig als onze kinderen een weelde aan elektrische gadgets ter beschikking hebben. Daarbij verwaarlozen we cadeautjes die appelleren aan onze biologische, evolutionaire verbondenheid met het leven zelf. We verloochenen onze oorsprong… dat geeft een ander perspectief op het ‘draadloze’ tijdperk van de mensheid.

Spelen in de natuur is gunstig voor de ontwikkeling van saamhorigheid en kameraadschap.

In de natuur komt onze geest tot rust. Er ontstaan informele ontmoetingen en spontaan speelplezier, die leiden tot sociale interactie, kameraadschap en gemeenschapszin. Een vriendschap die in de natuur ontstaat, door een levenservaring te delen, wortelt ook op een dieper niveau dan anders.

Onderzoek toont aan dat kinderen in een ongeorganiseerde, bosrijke omgeving een andere vorm van spelen ontwikkelen. Sociale hiërarchie wordt minder bepaald door fysieke kracht maar meer door kwaliteiten als creativiteit, inventiviteit en taalvaardigheid. .

Spelen in de natuur heeft een positief effect op de gezondheid en helpt problemen zoals obesitas voorkomen.

Iedereen weet dat er een positief verband is tussen buitenactiviteiten en fysieke gezondheid. Als kinderen op een natuurlijk speelterrein zijn, worden ze vanzelf aangezet tot spelen. Dat resulteert in lichamelijke activiteit en gewichtsverlies. Een natuurlijk speelveld bevordert ook de motoriek, zoals lichaamsbalans en oog-hand coördinatie.

Tegelijkertijd komt telkens in de media dat obesitas een toenemend probleem is. Ook onder kinderen. Meer tijd in de natuur doorbrengen is een simpele manier om dat probleem op te lossen. Een gezonde geest huist in een gezond lichaam.

Tijd doorbrengen in de natuur is heilzaam voor lichaam en geest.

De natuur heeft een natuurlijk helend effect op stress en emotionele blokkades die kinderen te verwerken krijgen. Deze manier om van stress verlost te worden is gratis, maar wordt vaak over het hoofd gezien. “Groene kwali-tijd” is een manier om je innerlijke balans te herstellen. Sociaal onderzoek bewijst dat kinderen die in een groene omgeving wonen een hogere eigenwaarde hebben en minder vatbaar zijn voor gedragsstoornissen (ADHD, depressie en angsten).

De laatste jaren is er een opleving van alternatieve geneeswijzen. Vrijwel elke alternatieve therapie is gebaseerd op de helende krachten van de natuur: kruidentherapie, aromatherapie, kleurentherapie, eco-therapie, tuintherapie, diertherapie etc.

Er is niets dat de zintuigen meer stimuleert dan de natuur.

Zelfs de binaire code (boomstructuur) van Microsoft die gebruikt is om deze pagina te maken vindt z’n oorsprong in de natuur. Iedereen zal het met me eens zijn dat de natuur ingenieuzer in elkaar steekt dan Microsoft Windows. Het is een teken van vervreemding dat we een virtuele wereld nodig hebben, tot Second Life toe, om te ontdekken waar de deugd werkelijk vandaan komt: Moeder Natuur. Welk besef van natuurbeleving willen we doorgeven aan de volgende generatie?

Bron: Het boek “Last Child in the Woods” van Richard Louv (alias ‘Al Gore van Natuureducatie’) is inspiratiebron geweest bij het schrijven van dit artikel.

Share:

Facebook
Twitter
Pinterest
LinkedIn

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Blog: Grassprietjes

Gerelateerde Berichten

Mussenflat bewoond

Positief nieuws: de zelfgemaakte mussenflat is inmiddels bewoond! Enkele jaren geleden heeft Den Delft een mussenflat laten maken met ruimte voor 12 paartjes (= 24)

Lees meer... »
× Hoe kan ik je helpen?